Woman's surname and its transmission to the child in the context of gender equality

Abstract

Developments in Turkish jurisprudence regarding the possibility for married women to preserve their surnames and to transmit their surnames to their children display the importance of judicial interpretation for the implementation of gender equality. Through court decisions, it has become possible for married women to preserve their surnames and benefit from the principle of immutability of the surname. The conflict between Constitutional Court and Court of Cassation as to the child’s surname also seems to have ended following a decision of Court of Cassation dated 9 April 2018. Accordingly, divorced women who have their children’s custody have the possibility to request their surname be given to their children. These solutions undoubtedly contribute to the implementation of gender equality. Nevertheless, the judicial solutions have proved to be insufficient in this regard. As far as the woman’s surname is concerned, they have encountered limits, and as for the child’s surname, they have created contradictions with general principles of our law of surname. The lawmaker must intervene through detailed regulations to achieve coherent and lasting solutions consistent with principle of gender equality. The new regulations must take into account that in the field of surname, the parameters of gender equality and best interest of the child have been added to the traditional conflict between the principle of unity of family name and the principle of immutability of one’s name. Resolution of such complex problem may lead to recognition of some level of freedom of choice and to the determination of new criteria in the acquisition of surname. /Öz: Ülkemizde evli kadınların önceki soyadlarını koruyabilmeleri ve bazı hallerde soyadlarını çocuklarına aktarabilmeleri konusunda yaşanan gelişim, yargısal yorumun toplumsal cinsiyet eşitliği idealinin hayata geçirilmesini sağlamada yaratabildiği etkileri açıkça ortaya koymaktadır. Norm denetimi yoluyla gelinen noktada, evli kadınlar, kocalarının soyadını almak zorunda kalmamakta ve soyadının değişmezliği ilkesinden yararlanabilmektedirler. Kadının soyadını çocuğa aktarabilmesi konusunda da Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasındaki çatışma da Yargıtay’ın 9 Nisan 2018 tarihli kararıyla ortadan kalkmış görünmektedir. Buna göre boşanan ve çocuğun velayetini alan kadınlar çocuklarına kendi soyadlarının verilmesini talep edebilmektedirler. Söz konusu çözümlerin toplumsal cinsiyet eşitliğinin hayata geçirilmesine katkı sağladıkları aşikârdır. Bununla beraber, yargısal çözümler bu konuda yetersiz kalmış, kadının soyadı açısından sınırlara takılmış, çocuğun soyadı açısından ise soyadı hukukumuzun genel ilkeleri ile çelişkili sonuçlar doğurmuştur. Cinsiyet eşitliği ilkesine uygun, tutarlı ve kalıcı çözümlere ulaşılabilmesi için konuyu kanun koyucunun kapsamlı biçimde düzenlemesi gerekmektedir. Bu konuda yapılacak yeni düzenlemelerin, toplumsal cinsiyet eşitliği ile çocuğun yüksek menfaati parametrelerinin, aile adında birlik ve soyadının değişmezliği ilkeleri arasındaki geleneksel çatışmaya eklenmiş olduğu dikkate alınarak kurgulanması gerekir. Tüm bu çatışan unsurlar arasında soyadı hukukuna ilişkin yeni çözümler üretilmesi, bu konuda irade serbestisine yer açılmasına ve soyadının edinilmesinde yeni tutamak noktalarının belirlenmesine götürebilir.