Consumer contracts in private international law

Abstract

Under international private law, the issue of consumer protection bears significance regarding conflict of laws rules and international jurisdiction. Turkish Private International Law and International Civil Procedure Code no. 5718 (PIL Code) stipulates the relevant choice of law rules pertaining to consumer contracts under Art.26. On the other hand, the international jurisdiction of Turkish courts over consumer contracts are stated under Art.45 of PIL Code. In determining the international jurisdiction of Turkish courts over consumer contracts, PIL Code refers to Art.26. Hence, the scope of Art.26 regarding the types of consumer contracts it encompasses, bears a great significance both regarding the applicable law and international jurisdiction of Turkish courts. Under the first section of this study, the scope of the Art.26 will be determined. Following this, under the second section international civil procedure rules pertaining to consumer protection are examined. In this context, the legal characteristics of international jurisdiction rules under Art.45 will be explained; the validity of choice of court agreements in matters relating to a consumer contract will be examined; and finally, the recognition and enforcement of foreign judgments regarding consumer disputes will be discussed. / Milletlerarası özel hukuk alanında tüketicinin korunması meselesi, kanunlar ihtilafı kuralları ve milletlerarası yetki olmak üzere iki noktada önem arz etmektedir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) yabancılık unsuru içeren tüketici sözleşmelerine uygulanacak hukuku m.26 altında düzenlemektedir. Tüketici sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi içinse MÖHUK m.45 özel bir yetki kuralı içermektedir. MÖHUK m.45 hangi tür tüketici sözleşmelerinin bu madde kapsamına girdiğini belirlerken MÖHUK m.26 kapsamına giren sözleşmelere atıf yapmıştır. Bu nedenle, MÖHUK m.26’nın kapsamının belirlenmesi hem uygulanacak hukuk hem de yetki kuralları açısından önem taşır. Bu çalışmanın ilk bölümünde, MÖHUK m.26’nın uygulama alanı tespit edilecek; ikinci bölümünde milletlerarası usul hukuku alanında tüketiciyi koruyan hükümlere ilişkin açıklamalara yer verilecektir. Bu kapsamda, MÖHUK m.45’teki yetki kuralının niteliği, tüketicinin taraf olduğu yetki anlaşmalarının geçerliliği ve yabancı mahkemede açılan dava sonucu verilen kararın Türkiye’de tanınması ve tenfizi konusu ele alınacaktır.