Linked credit agreements and creditor liability

Abstract

Serious risks are likely to arise in a linked credit relationship where the goods or services demanded by the consumer are financed by a third-party creditor and therefore the sales contract and the credit contract are separated. Foremost among those risks is the possibility for the sellers/service providers, who act in an economic unity vis-à-vis consumer, to hide behind the separation of those contracts by arguing the privity of contract in case there is a breach. Considering the prevalence of linked credit in the economy, those risks could cause serious harm both to the consumers and to the efficiency in the markets. Being aware of such risks, legislators in many countries, including Turkey, enacted various provisions to protect consumers. Those provisions pose complicated but interesting legal questions within the context of the triangular relationship created by the linked credit, both from the perspective of the general principles of law of obligations and the consumer protection law. In this paper, those legal questions will be analyzed with an aim to strike a sensible balance between the goals of protecting the consumers and not causing unnecessary deterrence for the creditors. / Tüketicinin edindiği mal veya hizmetin kredi veren üçüncü bir kişi tarafından finanse edildiği ve dolayısıyla mal/hizmet tedariki sözleşmesi ile kredi sözleşmesinin birbirinden ayrıldığı bağlı kredi ilişkisinde, tüketiciler bakımından ciddi riskler doğması olasıdır. Bu risklerin başında tüketicinin karşısına ekonomik bir birlik olarak çıkan satıcı/sağlayıcı ile kredi verenin, bağlı kredi ilişkisinin kurulmasından sonra ortaya bir sorun çıktığında iki sözleşmenin ayrılığı ve sözleşmenin nispiliği ilkesinin arkasına saklanmaları gelmektedir. Günümüzde bağlı kredi ilişkilerinin oldukça yaygın olduğu da düşünüldüğünde söz konusu riskler hem tüketiciler hem de ekonominin etkinliği bakımından önemli zararlara yol açabilecek niteliktedir. Bu risklerin farkında olan çeşitli ülkelerdeki kanun koyucularla birlikte Türk kanun koyucusu da bağlı kredi ilişkisinin bir tarafı olan tüketiciyi korumak için çeşitli hükümler getirmiştir. Söz konusu hükümler, bağlı kredinin meydana getirdiği üç köşeli ilişki kapsamında hem borçlar hukukunun genel prensipleri açısından hem de tüketicinin korunması hukuku özelinde karmaşık fakat zengin hukuki meseleler doğurmaktadır. Bu çalışmada söz konusu hukuki meseleler tüketicinin korunması ile kredi verenin gereğinden fazla caydırılmaması amaçları arasında makul bir denge tutturulmaya çalışılarak analiz edilecektir.