Sharing the economic pie in a rising port city: rivalry, conflict and alliances in the early 20th century Mersin

Abstract

Mersin was a small village in the mid-19th century. However, within about fifty years, it became an important Eastern Mediterranean port city. By the early 20th century, its population had reached 15,000, volume of trade had multiplied, and transportation infrastructure had been improved. As an outcome these developments, wealth began to pour in Mersin. However, at the same time, the city began to witness disputes over the distribution of wealth. This study examines one such dispute that erupted in the summer of 1905 and involved the owners of boat companies, their workers, and artisans who were ferrying cargoes between the piers and ships anchored offshore. It sheds some important light on how claims for a greater share of the pie fostered conflicts, and alliances between people from different social classes in Mersin. / 19. yüzyılın ortasında küçük bir köy olan Mersin, yaklaşık elli yıl içerisinde Doğu Akdeniz’in önemli bir liman kenti haline geldi. 20. yüzyılın başına gelindiğinde kentin nüfusu 15,000’e ulaşmış, ticaret hacmi katlanarak artmış ve ulaşım altyapısı hayli gelişmişti. Mersin bir yandan bu gelişmelerin etkisi ile hızla zenginleşirken, öte yandan zenginliğin nasıl paylaşılacağına dair farklı toplumsal gruplar arasında ciddi anlaşmazlıklara sahne olmaya başladı. Bu çalışma kentteki iskeleler ile açıkta demirlemiş gemiler arasında nakliyat işi yapan istimbot ve mavna şirketlerinin sahipleri, onların çalışanları ve esnaflar arasında 1905 yılı yazında patlak veren böyle bir anlaşmazlığı incelemektedir. Osmanlı hükümetinin söz konusu anlaşmazlık hakkında hazırladığı detaylı soruşturma dosyasına dayanarak, ekonomik pastadan daha fazla pay kapma isteğinin Mersin’deki farklı toplumsal sınıflardan aktörler arasında ne tür çatışma ve ittifaklara zemin hazırladığı hakkında ipuçları sunmaktadır.