Sources of roman maritime law in the digest

Abstract

Taking into consideration that many institutions and rules of maritime law are still rooted directly in Roman sources, this paper attempts to present a survey of all fragments of the Digest, which deal explicitly with this branch of the law. Such fragments are approached from two different angles. Firstly, the systematic order of the Digest is followed to establish where exactly particular provisions of a maritime nature have been placed by the compilers. Thereafter, the fragments are considered in the context of their original authors and the works, from which the compilers had excerpted, in order to establish how the Roman jurists of the first three centuries had dealt with maritime cases. In conclusion, it is identified that there never existed a specialised branch, which may be referred to as "Roman Maritime Law". All leading Roman jurists have dealt with maritime cases, and they have done so in the context of the general principles and institutions of the ius civile and the ius honorarium. Against this background it is submitted that a future task would be to try and close the deep gap between maritime law and the general institutions of Civil law, thereby following the guiding light of Roman law. /Öz: Bu yazıda, deniz ticareti hukukuna ilişkin çok sayıda düzenleme ve kuralın köklerinin hâlâ Roma kaynaklarına kadar uzandığı dikkate alınarak, Digesta'da yer alan bu hukuk dalına ilişkin tüm parçalar hakkında bir derlemenin sunulması amaçlanmıştır. Bu parçalar iki açıdan ele alınmıştır. Önce, Digesta'nın kendi sıralaması izlenmiş ve böylece denizcilik ile ilgili kuralların kompilatörler tarafından hangi sistematik içine yerleştirildiği saptanmıştır. Ardından, aynı parçalar bu kez asıl yazarları ve alındıkları eserler bağlamında değerlendirilmiştir. Bu şekilde de, ilk üç yüzyılda yaşayan Romalı hukukçuların denizcilik uyuşmazlıklarına nasıl yaklaştıkları belirlenmiştir. Sonuçta, "Roma deniz ticareti hukuku" olarak nitelendirilebilecek bağımsız bir dalın asla gelişmediği görülmüştür. Önde gelen tüm Romalı hukukçular, denizcilik ile ilgili uyuşmazlıkları da incelemiş ve değerlendirmelerini ius civile ile ius honorarium'un genel ilkeleri ve kuralları çerçevesinde yürütmüşlerdir. Bu saptamalara dayanılarak, günümüzde deniz ticareti hukuku ile özel hukukun genel düzenleme ve kuralları arasında oluşan derin uçurumun, Roma hukuku örnek alınarak aşılmaya çalışılması gerektiği sonucuna varılmıştır.