Bodies of citizens: Can a non-binary body be the subject of human rights?

Abstract

This dissertation aims to present a critical assessment on the question of a subjects of human rights by focusing non-binary bodies, specifically transgender and intersex bodies, which do not fit into gendered citizenship categories and investigates how the sovereign makes those non-binary bodies legally absent by categorizing citizenship only in two categories: male and female. By theoretically scrutinising the tension between the universality claim of human rights and the question of the subject of human rights, the dissertation first argues that the subject of human rights is not the human beings but the citizens. Accordingly, locating who are the beneficiaries of citizenship status, it investigates the role of gender and sexuality in identifying and classifying citizens. Determining the citizenship status belongs only to two types of citizens, namely female and male citizens, it argues that non-binaries who do not fit into these given citizenship categories or whose gender is not legally recognized are excluded from citizenship status therefore, from the subject of human rights. The dissertation also analysis the legal standards and practices on legal gender recognition. While it examines the normative framework provided by international and regional human rights law on the legal recognition of gender and various state practices on legal recognition of gender, it simultaneously reveals that state practices not only diverge dramatically from international human rights standards, but also radically diverge from each other. Lastly, drawing on theoretical frameworks by Hannah Arendt, Carl Schmitt, Giorgio Agamben, and Michel Foucault, it offers the reader a novel theoretical path to follow on the relationship between legal recognition of gender, right to have rights and the subject of human rights, and argues that the sovereign "who decides the exception" does also decide that only certain bodies come to be recognized as a person thus, unrecognized bodies are excluded from having right to have rights and subject of human rights. Accordingly, the dissertation concludes that citizenship is not the only requirement for being the subject of human rights: a national can be still 'abandoned in the bare life' by the sovereign decision since the question of the subject of human rights goes beyond citizenship, indeed, it is a question of gendered citizenship.Bu tez, toplumsal cinsiyete dayalı vatandaşlık kategorilerine uymayan ikilik dışı bedenlere, özellikle de trans ve interseks bedenlere odaklanarak insan haklarının öznesi sorusu üzerine eleştirel bir değerlendirme sunmayı amaçlamakta ve egemenin vatandaşlığı kadın ve erkek olmak üzere yalnızca iki kategoriye ayırarak ikili olmayan bedenleri nasıl hukuken görünmez kıldığını araştırmaktadır. İnsan haklarının evrenselliği iddiası ile insan haklarının öznesi sorunu arasındaki gerilimi teorik olarak inceleyen tez, ilk olarak, insan haklarının öznesinin insanlar değil vatandaşlar olduğunu iddia etmektedir. Akabinde vatandaşın kim olduğunu tespit etmeye çalışan tez, vatandaşların tanımlanması ve sınıflandırılmasında toplumsal cinsiyet ve cinselliğin rolünü irdelemekte ve vatandaşlık statüsünün yalnızca kadın ve erkek vatandaş olmak üzere iki tür vatandaşlık kategorisi için geçerli olduğunu tespit etmektedir. Teorik incelemesini uygulama ile birlikte ele almayı amaçlayan tez, cinsiyetin hukuki tanınmasına ilişkin insan hakları standartlarını ve devlet uygulamalarını da analiz etmektedir. Bu kapsamda cinsiyetin hukuki tanınmasına ilişkin uluslararası insan hakları hukukunun sağladığı normatif çerçeveyi ve çeşitli devlet uygulamalarını inceleyen tez, devlet uygulamalarının yalnızca uluslararası insan hakları standartlarına aykırı olmakla kalmayıp, kendi içinde de oldukça önemli ölçüde farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Devlet uygulamalarındaki radikal aykırılık ve farklılaşmanın sebebini Arendt, Schmitt, Agamben ve Foucault'nun kuramlarından yararlanarak tartışan tez, "istisnaya karar veren" egemenin aynı zamanda vatandaşların bedenlerinin cinsiyetlendirilmesine ve sadece belirli bedenlerin vatandaş olarak tanınmasına da karar verdiğini, dolayısıyla hukuki tanımadan dışlanan bedenlerin haklara sahip olma hakkından ve insan haklarının öznesi olmaktan dışlandığını savunmaktadır. Nihayetinde tez, insan haklarının öznesi olmak için tek şartın vatandaşlık olmadığı sonucuna varmaktadır: bir vatandaş, verili cinsiyet kategorilerine uymadığında ya da uymayı reddettiğinde egemen kararla hala 'çıplak hayata terk edilebilir', nitekim insan haklarının öznesinin vatandaşlığı, cinsiyetlendirilmiş bir vatandaşlıktır.