From Invisibility to visibility: immigrant and refugee experiences in Istanbul's urban fabric

Abstract

This article discusses the irregular migrants and refugees’ experiences of ‘inclusion’, ‘exclusion” and ‘deportability’ in the urban context of Istanbul. Zeytinburnu, a district where informal economic activities are widespread, is a place where immigrants of different legal status have settled for a long time and have the opportunity to work in industries such as textile, leather, manufacturing and construction that rely on cheap labor. The article is based on three qualitative fieldwork conducted in 2012-2013, 2017-2018 and 2019 in Zeytinburnu. The district hosts migrant communities especially from Syria and Afghanistan. In the light of the findings of the field studies, the changing dynamics of inclusion and exclusion of immigrants and refugees in the urban area, particularly with the participation of refugees in urban life and their increased visibility, will be discussed. By taking into consideration the legal, institutional, economic and social context surrounding non-citizen communities before and after 2015, the article focuses on the experiences of Afghan immigrants who live in Zeytinburnu district and mostly have no legal status and Syrian refugees, mostly under Temporary Protection, while some of them are also undocumented. In this context, the relations of different groups with local people and the police, their experiences of deportability, their participation in economic life, and their access to fundamental rights will be examined by taking into account the economic and social dynamics of the related periods. The findings are primarily based on thirty-two in-depth immigrants and refugees of various legal status living in Zeytinburnu. They are also triangulated with expert interviews with civil society representatives and indepth interviews with local people as well as observations made during different research trips over the years. Findings display how practices of inclusion and exclusion have changed over time. Accordingly, Zeytinburnu is not a space of exclusion but at the same time, it is difficult to claim that it is a welcoming urban space, open to diversity, even for the most tolerated groups. / Bu makale, Türkiye’deki düzensiz göçmenlerin ve mültecilerin kentsel alanlardaki içerilme, dışlanma ve sınır dışı edilebilirlik deneyimlerini aktarmaktadır. Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin yaygın olduğu İstanbul’daki Zeytinburnu ilçesi, uzun süredir farklı yasal statülerdeki göçmenlerin yerleştiği ve ucuz işgücüne dayanan tekstil, deri sanayi, imalat, inşaat gibi alanlarda oldukça zor koşullarda da olsa çalışma olanağı buldukları bir yerleşim merkezidir. Makale, özellikle Suriye ve Afganistan’dan gelen toplulukları barındıran Zeytinburnu ilçesinde, 2012-2013; 2017-2018 ve 2019 yıllarında yürütülen farklı niteliksel saha çalışmalarına dayanmaktadır. Saha çalışmasının bulguları ışığında, özellikle mültecilerin kent hayatına katılımları ve görünürlüklerinin artması ile beraber kentsel alanda göçmenlerin dönüşen içerilme ve dışlanma dinamikleri tartışılmaktadır. Makale, 2015 öncesi ve sonrası vatandaş olmayan Afgan ve Suriyeli toplulukları çevreleyen yasal, kurumsal, ekonomik, sosyal bağlamı göz önüne alarak, Zeytinburnu ilçesinde yoğun olarak yaşayan ve bazen yasal statüsü olmayan göçmenlerin deneyimlerine odaklanmaktadır. Bu bağlamda, farklı grupların yerel halk ve güvenlik güçleri ile ilişkileri, sınır dışı edilme pratikleri hakkındaki deneyimleri, ekonomik yaşama katılımları, temel haklara erişimleri, farklı dönemlerin demografik, ekonomik ve sosyal dinamikleri göz önünde bulundurularak incelenmektedir. Bulgular, temelde farklı yasal statülere sahip göçmen ve mültecilerle yapılan 32 derinlemesine görüşmeye dayanmaktadır ve yıllar içinde yürütülen sivil toplum temsilcilerinden oluşan uzman görüşmeleri ve yerel halktan kişilerle yapılan derinlemesine görüşmeler ve gözlemlerle çeşitlendirilmiştir. Bulgular, zaman içinde değişen kabul ve dışlama pratiklerini ortaya koymaktadır. Buna göre tamamen dışlayıcı bir alan olmamak ile beraber, Zeytinburnu’nun, en kabul gören gruplar için bile, çeşitliliği benimseyen ve göçmenlere kucak açan bir kent alanı olduğunu söylemek zordur.