The political economy of Islam and democracy: from the Welfare Party to the AKP

Abstract

There is no doubt that the stronger signals provided by the EU in recent years and a more credible set of incentives in the direction of full-membership has played a key role in helping to transform the Turkish political system. It is not external actors alone, but a complex interplay of domestic and external influences which have been shaping this process of transformation which in many ways is an on-going and incomplete process. The article has two interrelated objectives. The first goal is to highlight the paradoxical role of the Justice and Development Party (the AKP), a party with Islamist roots, in Turkey’s recent transformation and Europeanization process. The second goal is to use the recent Turkish experience to shed light on the broader question concerning the compatibility of Islam and liberal democracy. A central claim in this context is that the norms of liberal democracy can be firmly entrenched in a predominantly Muslim society. However, this outcome is context-specific being conditional upon the co-existence and the interplay over time of a number of favorable internal and external processes. / Son yıllarda AB’nin tam üyelik yönünde eskisinden daha güçlü sinyaller vermesi ve daha inandırıcı bir dizi teşvik sunması Türk siyasal sisteminin dönüştürülmesinde kuşkusuz çok önemli bir rol oynamıştır. Sadece dış aktörler değil birbirini etkileyen karmaşık bir dizi iç ve dış etken de bu dönüşüm sürecini şekillendirmektedir ve bu birçok yönden henüz tamamlanmamış ve hâlâ devam etmekte olan bir süreçtir. Bu makalenin birbiriyle ilişkili iki amacı vardır. Birinci amaç İslami köklere sahip bir parti olan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) Türkiye’nin yakın geçmişte geçirdiği dönüşümde oynadığı paradoksal rolü belirtmektedir. İkinci amaç ise Türkiye deneyiminden yola çıkarak daha kapsamlı bir konuya yani İslam ile liberal demokrasinin bağdaşıp bağdaşmadığı konusuna ışık tutmaktır. Bu kapsamda öne sürülen ana iddia şudur: Liberal demokrasinin normları büyük çoğunluğu Müslüman olan bir toplumda köklü bir şekilde yerleştirilebilir. Ancak bu sonuç kapsama özeldir yani bu sonucun ortaya çıkması bir dizi olumlu iç ve dış sürecin belirli bir süre bir arada ve etkileşim içinde varolması şartına bağlıdır.