Milletlerarası Özel Hukukta Çok Vatandaşlık ve Mavi Kartlı Yabancılar

Abstract

Türk vatandaşlık hukukunda çok vatandaşlığa imkân tanınmıştır. Ayrıca, çifte vatandaşlık kurumunu kabul etmeyen devletlerin vatandaşlığına geçerek Türk vatandaşlığından çıkmak durumunda kalan kişiler açısından Türk Vatandaşlığı Kanunu m. 28 ile “mavi kartlı yabancılar” olarak bilinen ayrıcalıklı bir yabancı statüsü oluşturulmuştur. Uygulanacak hukukun vatandaşlık esasına göre tespit edildiği hallerde ilgilinin birden fazla vatandaşlığı mevcutsayetkili hukukun nasıl tayin edileceği problem teşkil edebilmektedir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 4, çok vatandaşlık durumunda milli hukukun tayinini düzenler. Ancak bu hükmün özellikle aile ve miras hukuku uyuşmazlıklarında nasıl yorumlanacağı kimi tartışmaları beraberinde getirmektedir. Öte yandan, başta teminata ilişkin muafiyetler ve Türk mahkemelerinin kişi hallerine ilişkin davalarda milletlerarası yetkisi olmak üzere çok vatandaşlık usul hukukuna ilişkin olarak da tartışmalı konuları gündeme getirir. Mavi kartlılar açısından ise imtiyazlı durumları dolayısıyla belli istisnalar hariç olmak üzere haklar ve imtiyazlardan Türk vatandaşları gibi yararlanacağına ilişkin düzenleme sebebiyle uygulamada farklı kuralların dikkate alınmasına neden olabilmektedir. Bu kapsamda başta yabancılık unsurunun tespiti olmak üzere, mavi kartlıların mirasçılık belgesi temini ve yabancı idari kararların tanınması bağlamında nüfus kütüğündeki işlemleri milletlerarası özel hukuk bakımından özellik taşır. Bu çalışmada hem çok vatandaşlığa hem de mavi kartlı yabancılara ilişkin milletlerarası özel hukuk bakımından özellik arz eden tartışmalı hususlar incelenmiştir.