A triple comparative study of business and human rights mechanisms in Türkiye, Colombia and South Africa from a gender equality perspective

Abstract

Women and girls are disproportionately and uniquely affected by adverse business and human rights impacts, worldwide. Such impacts are worse and more complex for those living in host states in the Global South. Despite some progress and gradual awareness, there are significant shortcomings with regard to the gender dimension of the business and human rights mechanisms available in the host states, and there is a long overdue need to provide a critical review of the business and human rights area from the perspective of feminist legal theory. Feminist legal theory has the potential to contribute to the progressive development of the business and human rights area to go further than the current, limited gender perspective, which is fixed on the portrayal of a vulnerable, poor, working-class woman of colour from the Global South. Business and human rights, as an area seeking to address the power disparities itself, is at the risk of ignoring another well-documented, structural, and complex power imbalance, gender inequality, experienced daily by women and girls. This thesis has chosen three distinctive countries, Türkiye, Colombia, and South Africa, which are unique host states within the global supply chains, to examine the business and human rights mechanisms through a comparative analysis with a gender equality perspective. The following research question is at the core of this dissertation: To what extent are business and human rights mechanisms in Türkiye, Colombia, and South Africa gender-responsive? Feminist legal theory guides this comparative analysis as it searches for the answer, combining a review of the literature, relevant normative frameworks, and practices with semi-structural, in-depth interviews conducted with the representatives of five major stakeholders involved in the gender dimensions of business and human rights in each country: states; businesses; international organizations; labor movement; and feminist and local human rights defenders and civil society organizations. By questioning the gender responsiveness of business and human rights mechanisms in the three selected jurisdictions, this thesis aims to serve the deconstruction and exposal of the systemic gender bias in a host state context, hoping to contribute to the future reconstruction of gender-equal business and human rights mechanisms.

Kadınlar ve kız çocukları, bütün dünyada iş dünyası ve insan hakları alanındaki olumsuz gelişme ve ihlallerden orantısız ve kendine özgü şekillerde etkilenmektedir. Bu tür etkiler Küresel Güney'deki ev sahibi devletlerde yaşayanlar için daha kötü ve karmaşıktır. Belirli bir ilerleme ve kademeli farkındalığa rağmen, ev sahibi ülkelerde mevcut iş dünyası ve insan hakları mekanizmalarının toplumsal cinsiyet boyutuna ilişkin önemli eksiklikler bulunmaktadır ve feminist hukuk teorisinin perspektifinden, iş dünyası ve insan hakları alanına yönelik eleştirel incelemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Feminist hukuk teorisi, iş dünyası ve insan hakları alanını, Küresel Güney'den, beyaz olmayan, kırılgan ve yoksul bir işçi kadın tasvirine odaklanan, sınırlı toplumsal cinsiyet perspektifinin ötesine geçirme ve bu alanın ilerici gelişimine katkıda bulunma potansiyeline sahiptir. Kendisi de güç eşitsizliklerini gidermeye çalışan bir alan olan iş dünyası ve insan hakları, kadınlar ve kız çocuklarının her gün deneyimlediği, yaygınlığı kanıtlanmış, yapısal ve karmaşık bir başka güç eşitsizliği olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğini görmezden gelme riskiyle karşı karşıyadır. Bu tez, iş dünyası ve insan hakları mekanizmalarını toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla, karşılaştırmalı bir analiz yoluyla incelemeyi amaçlamaktadır ve bu amaçla küresel tedarik zincirlerinin özgün ev sahibi ülkeleri olan Türkiye, Kolombiya ve Güney Afrika'yı seçmiştir. Bu tezin temelinde şu araştırma sorusu yer almaktadır: Türkiye, Kolombiya ve Güney Afrika'daki iş dünyası ve insan hakları mekanizmaları toplumsal cinsiyete ne ölçüde duyarlıdır? Feminist hukuk teorisi bu karşılaştırmalı analize rehberlik ederken, tez, literatür taramasını, ilgili normatif çerçevelerin ve pratiklerin incelemesini ve iş dünyası ve insan haklarının toplumsal cinsiyet bakımından en önemli beş büyük paydaşının temsilcileriyle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakatları bir arada kullanmıştır. Bu mülakatların gerçekleştirildiği, temsil edilen paydaşlar, beş temel gruba ayrılabilir: devletler; şirketler; uluslararası kuruluşlar; işçi hareketi; feminist ve yerel insan hakları savunucuları ve sivil toplum örgütleri. Seçilen üç ülkedeki iş dünyası ve insan hakları mekanizmalarının toplumsal cinsiyete duyarlılığını sorgulayan bu tez, iş dünyası ve insan hakları alanında, ev sahibi devletler bağlamındaki sistemik toplumsal cinsiyet önyargısını deşifreleme yoluyla önce "yıkıma", ve gelecekte toplumsal cinsiyet bakımından eşitlikçi iş dünyası ve insan hakları mekanizmalarının "yeniden inşaya" katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.