Improving oral and dental health behavior basing on health promotion model and theory of information processing in adolescent

Abstract

This study is planned to establish nursing activities which are based on theory and model in order to develop oral and dental health behavior. Theories and models related to the subject are used in individual’s health behavior and identifying the factors of this behavior. In the preparation process of development program of oral and dental health, Pender’s Health Promotion Model (HPM) and Gagne’s Theory of Information Processing (TIP) are applied. In this study, adopting the Gagne’s theory of information processing is result from the point of learner’s individual qualifications and removing the motivation to the fore. The core point of Pender’s HPM is selfefficacy perception. Self-efficacy perception is the individual’s believing in himself while accomplishing the intended behavior successfully. Pender emphasizes that if motivation and responsibilities for the health behavior of the individual is increase, the behavior will develop. For the health promoting behavior, this theory and model complete each other. In this model, 16 sectioned activity book on promoting oral and dental health has been prepared. In the first stage, the factors that influence the behavior in order to provide recognizing individual’s own responsibility to improve oral health behavior should be determined. In the second stage, activities are applied according to the theory of information processing steps by considering the affecting factors to provide change in behavior. In our study nursing model has been developed to improve oral and dental health behavior based on HPM and TIP. / Bu çalışma, ağız diş sağlığı davranışını geliştirmek için kuram ve model temelli hemşirelik etkinliklerinin oluşturulması amacıyla planlanmıştır. Kanıta dayalı sağlık bakım standarttı uygulayarak bireylerin sağlık davranışları geliştirilebilir. Bireyin; sağlık davranışını ve bu davranışın etkenlerini tanımlamada konu ile ilgili geliştirilmiş kuram ve modellerden yararlanılır. Ağız diş sağlığı davranışı geliştirme programını hazırlama aşamasında Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli (SGM) ve Gagne’nin Bilgi İşlem Kuramı temel alınmıştır. Çalışmada; Gagne’nin Bilgi İşlem Kuramının benimsenmesi, öğrenenin bireysel özellikleri ve güdülenmeyi ön plana çıkarma noktasından kaynaklanır. Pender SGM’nin, çekirdek noktası öz yeterlilik algısıdır. Öz yeterlilik algısı, bireyin istenilen davranışları başarıyla yerine getirmede kendisine olan inancıdır. Pender; bireyin güdülenmesi ve sağlık davranışına ait sorumluluğu artırılır ise davranışın gelişeceğini vurgular. Sağlığı geliştirme davranışı için bu kuram ve model birbirini tamamlamaktadır. Bu modelde ağız diş sağlığı davranışını geliştirmeye yönelik 16 oturumluk etkinlik rehberi hazırlanmıştır. Birinci aşamada, ağız diş sağlığı davranışını geliştirmeye yönelik bireyin kendi sorumluluğunu algılamasını sağlamak amacıyla davranışını etkileyen faktörler belirlenmiştir. İkinci aşamada, davranış değişikliğini sağlayabilmek amacıyla etkileyen faktörler dikkate alınarak, etkinlikler bilgi işlem kuramı basamaklarına göre oluşturulmuştur. Çalışmada, SGM ve Bilgi İşlem Kuramına temellendirilmiş ağız diş sağlığı davranışı geliştirmeye yönelik hemşirelik modeli oluşturulmuştur.