Considerations on the legal nature of time charter contracts

Abstract

The Turkish Commercial Code numbered 6102 (Code) provides for special non-mandatory provisions applicable to time charter contracts where these are defined by reference to French law. However, the provisions agreed under the contract or enshrined in the Code may prove inadequate in the resolution of a legal dispute and require the identification of other relevant rules applicable to time charter contracts. Given that, in statutorily defined contracts, principal obligations emanate from the statutory definition of the contract, this paper primarily seeks to ascertain those obligations by reference to the relevant definition and in light of French law. In this regard, the paper takes into consideration that the French law regulates time charters as a type of “contract of placement at disposal” (contrat d’affrètement) and elaborates on the characteristics of this contract as well as on the historical evolution of the concept of “placement at disposal”. The analysis of the legal obligations necessary for the identification of the legal nature of time charter contracts demonstrates that these obligations constitute a type of provision of services as in contracts of mandate and therefore the similarities and differences between these contracts and time charters are respectively appraised. It is suggested that a relationship based on profound trust such as the one appearing in contracts of mandate is not present in time charter contracts and therefore the latter are considered as atypical contracts for the provision of services to which provisions on contracts of mandate would apply by analogy. /6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) zaman çarteri sözleşmelerine yedek hüküm olarak uygulanabilecek özel hükümler ihdas edilmiş ve bu sözleşme türü Fransız hukuku mehaz alınarak tanımlanmıştır. Ancak taraflarca sözleşmede kararlaştırılan veya TTK’da yer alan hükümlerin hukuki uyuşmazlığın çözümünde yetersiz kalabilecek olması, bu tür sözleşmelere uygulanabilecek diğer ilgili kuralların tespitini zorunlu kılmaktadır. Kanunda tanımlanan sözleşmelerde, nitelendirmeye yarayan asli edimler sözleşmenin kanuni tanımından çıktığından, bu çalışmada öncelikle tanımda yer alan hangi unsurların asli edim olarak kabul edilebileceği mehaz Fransız hukuku ışığında tespit edilmektedir. Bu değerlendirme yapılırken, zaman çarteri sözleşmesinin mehaz hukukta bir tür “gemi tahsisi sözleşmesi” (contrat d’affrètement) olarak düzenlendiği göz önünde bulundurulmakta, tahsis sözleşmesinin özellikleri ve tarihsel gelişimi ile “tahsis” kavramı üzerinde durulmaktadır. Bu inceleme sonucunda nitelendirmeye yarayacak edimlerin bir tür iş görme teşkil ettiği tespit edilmekte, iş görme borcu doğuran sözleşmeler arasından vekâlet sözleşmesi ile zaman çarteri sözleşmesi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ele alınmaktadır. Sonuç olarak, zaman çarteri sözleşmesinde, vekâlet sözleşmesindekine benzer bir yoğun güven ilişkisinin bulunmamasından hareketle, bu sözleşme bir tür atipik iş görme sözleşmesi olarak değerlendirilmekte, vekâlet sözleşmesine ilişkin hükümlerin bu sözleşmenin niteliğine uygun düştüğü ölçüde uygulanacağı ifade edilmektedir.