Description and narration of 14 Anatolian cities in the 18th century (1)

Abstract

Claude Aubriet was a French artist who worked in the Jardin du Roi. In 1699 French botanist Joseph Pitton de Tournefort made Aubriet an offer of an expedition to the Levant. They were off to develop Tournefort's classification via discoveries of plants, and add new species to Jarden du Roi. Eventually, text and illustrations formed the travelogue Relation d'un Voyage du Levant, fait par ordre du Roy in 1717. Aubriet drew landscapes of 14 cities in Anatolia: Elegri Eregli, Sinope Sinop, Cerasonte Giresun, Tripoli Tirebolu, Trebisonte Trabzon, Erzeron Erzurum, Cars Kars, Coulhisar Koyulhisar, Tocat Tokat, Angora Ankara, Prusa Bursa, Magneise Manisa, Smyrna Izmir, and Scalanova Kusadasi. While Tournefort highlighted in his text what is exotic to his taste, Aubriet drew scientifically coherent landscapes. That is as if he followed a code where a typical city's main elements were listed. In this paper, I will discuss if Aubriet's compositions exemplify the utility of the transcultural model as landscape depiction? Aubriet's depiction reminds of 16th-century city-atlases of Georg Braun the cartographer (Civitates Orbis Terrarum). Aubriet, highlights the architecture and topographical elements. Thus, they exhibit a similar cartographic method with some European city depictions. Also, they are general views, portraying the city as a whole, as if it were one of the local people Tournefort narrated about. Aubriet's cities are supposed to illustrate the text however the compositions of the landscapes are different than the text. Are they a dual representation of the same land in the same book, by European scientist/artist/traveler? Did Tournefort represented early modern Anatolian cities by putting them in Oriental outlooks as such did Aubriet put them in European outlooks? So, do they point out a cultural encounter both with self and the other? Both Relation d'un Voyage du Levant, fait par ordre du Roy's text and illustrations were outcomes of an in-situ observation. The illustrations are a key element to the survey but they aren't examined, interpreted thoroughly until now. There is no satisfactory explanation of why the depiction is done in this specific manner; how this perception reflected the cities and why the depiction should be called European at all, except for the nationality of the artist. Yet, these rare depictions are very interesting and valuable both for the Turkish and European history of art. The first part of the paper points to the European features of the city views even though these are lands in the Levant. This paper compares the illustrations in Voyage du Levant to the Civitates Orbis Terrarium. This comparison leads to the literature covering 16th-century city depictions and Ptolemy's geography. The author of this paper has looked for an answer within these sources why Aubriet's method of depicting cities is "European". Tournefort was on the other hand, after the "other", "strange" and "novel" at the same time. Some parts of Tournefort's descriptions have the same features as the 19th century Orientalist discourse, but Tournefort's observations, the exotic features are not reflected in the illustrations. The second part of the paper is a brief catalog of the city views. The main idea is the comparison of the description styles of Tournefort and Aubriet. This diversity is intriguing because Aubriet and Tournefort were working together with each other and for the same establishment Jarden du Roi since 1690. The catalog helps to answer some of the questions asked in the beginning. / Claude Aubriet Jardin du Roi’de görevli bir ressamdı. 1699 yılında Fransız Botanikçi Jopseh Pitton de Tournefort Aubriet’ye Ege Adaları, İstanbul ve Anadolu’yu kapsayan bir keşif gezisinde çıkmayı teklif etti. Gezinin amacı yeni bitkiler keşfederek Tournefort’nun bitki sınıflandırma sistemlerini geliştirmek ve Jarden du Roi koleksiyonuna yeni bitkiler eklemekti. Geziden sonra metinler ve illüstrasyonlar birleştirilerek, 1717 yılında basılan Relation d’un Voyage du Levant, fait par ordre du Roy oluşturuldu. Aubriet Anadolu’daki 14 kenti çizmiştir: Elegri Ereğli, Sinope Sinop, Cerasonte Giresun, Tripoli Tirebolu, Trebisonte Trabzon, Erzeron Erzurum, Cars Kars, Coulhisar Koyulhisar, Tocat Tokat, Angora Ankara, Prusa Bursa, Magneise Manisa, Smyrna İzmir, ve Scalanova Kuşadası. Tournefort metinde kendi için egzotik olanı öne çıkarırken, Aubriet birbirleri ile bilimsel olarak tutarlı manzaralar resimledi. Aubriet sanki kentlerin ana parçalarının sıralandığı bir kuralı takip ediyordu. Bu makalede Aubriet’nin kompozisyonlarının kültürlerarası bir model olarak manzarayı kullanıp kullanmadığını tartışacağım. Aubriet’nin çizim biçimi kartograf Georg Braun’ın 16. yüzyıl kent atlaslarını (Civitates Orbis Terrarum) anımsatmaktadır. Aubriet mimariyi ve topografik öğeleri öne çıkarır. Bu şekilde Avrupa kentlerinin resimlenme biçimlerine benzer kartografik bir yöntem kullanır. Aubriet’nin çizimleri aynı zamanda genel görünümlerdir, kenti bir bütün olarak resmederler. Aubriet’nin kentlerinin aslında metni illüstre etmesi gerekir; ancak manzara çizimleri betimlemelerden farklıdır. Bu iki betimleme aynı kitabın içinde iki farklı temsil biçimi mi oluşturmaktadır? Tournefort Anadolu erken modern Anadolu kentlerini oryantalist bir çerçevede, Aubriet ise Avrupalı bir çerçevede mi gördü? Dolayısıyla metin ve görseller kendi ve öteki arasındaki kültürlerarası bir karşılaşmaya işaret eder mi? Relation d’un Voyage du Levant’ın metni ve görselleri sahada (in-situ) yapılan gözlemin sonucudur. Görseller sahada çıkarılan envanterin önemli bir parçasıdır; ancak henüz detaylı bir şekilde incelenip anlamlandırılmamışlardır. Kent manzaralarının biçimlendirilmesinin neden özellikle bu şekilde yapıldığına ilişkin; ressamın algısının kentleri nasıl yansıttığı ya da resimlendirmenin ressamın vatandaşlığı dışında neden Avrupa kökenli olarak adlandırılması gerektiği tartışılmamıştır. Hâlbuki bu görseller hem Türkiye hem de Avrupa resim sanatı için çok nadir dolayısıyla önemli örneklerdir. Makalenin birinci bölümü Aubriet’nin Anadolu’da yer alan mekânları çizmesine rağmen, Avrupa kent manzaraları ile ilişkilenen özelliklerini ortaya koymaya çalışır. Bu makalede Voyage du Levant içinde yer alan kent manzaraları Civitates Orbis Terrarium kentleri ile karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma 16. yüzyıl’da kent resimlerinin nasıl yapıldığı ve Ptolemy’nin coğrafya kavramları üzerinden yapılmıştır. Makalenin yazarı bu çaba ile Aubriet’nin yaptığı Anadolu kent manzaralarındaki Avrupalı özellikleri ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Bir taraftan Tournefort’nun kent betimlemeleri “öteki”, “tuhaf” ve “değişiktir Tournefort’nun betimlemelerinin bir kısmı 19. yüzyıl oryantalizm tartışmaları ile ortak özellikler taşır. Ancak Tournefort’nun bu tarz betimlemeleri görsellerde ortaya çıkmaz. Makalenin ikinci kısmı Anadolu kent manzaralarına ilişkin kısa bir katalog biçimde yazılmıştır. Bu kısımda ortaya çıkarılmak istenilen, Aubriet ve Tournefort’nun çizim ve metini arasındaki farkları ortaya çıkabilmektir. Bu farklılık dikkat çekicidir çünkü Aubriet ve Tournefort 1690 yılından itibaren Jarden du Roi’de beraber çalışmışlardır. Katalog ile başlangıçta biçimlendirme ile ilgili sorduğumuz sorulara da bazı cevaplar bulunabilmiştir.